مزاج فصل زمستان سرد و تر است همانند بلغم. می‌دانیم که بلغم یکی از اخلاط بدن است. می‌توان علت مزاج زمستان را دوری از گرمای خورشید و بارش بیشتر برف و باران دانست، چرا که طبع آب هم سرد و تر است. این فصل مناسب افراد دارای مزاج گرم و خشک یا صفراوی هاست.
- طبیعتا در این فصل پوشش بیشتری به تن می‌کنید، اما لباس‌هایی انتخاب کنید که از الیاف‌های طبیعی تهیه شده‌اند مثل لباس‌های پشمی، ابریشمی و پنبه‌ای استفاده کنید.
- از زیر اندازهای گرم استفاده کنید. فرش‌های دستباف که از پشم و زیلوهایی که از پنبه تهیه شده‌اند بسیار مناسب هستند. یکی از زیر اندازهای خوب نمدهای پشمی هست.
- به هیچ عنوان در مکان های سرد ننشینید. به خصوص بانوان که موجب بیماری‌هایی از قبیل کیست و فیبروم، درد کمر، نازایی و… در آنها می‌شود.
- هنگام خواب، خود را خوب بپوشانید و از تشک‌های پشمی و یا پنبه‌ای استفاده کنید.
- بدن را در معرض ناگهانی دما قرار ندهید، به خصوص هنگام خروج از حمام. و به همین دلیل دمای خانه را خیلی گرم نکنید.
- به محض ورود به خانه بلافاصله به سمت بخاری یا سایر وسایل گرمایشی نروید.
- فضای درون خانه را خیلی گرم نکنید.
- استفاده از کرسی در این فصل بسیار مناسب است.
- همانطور که در مطالب ورزش ذکر شد، در این فصل باید ورزش، حرکت و فعالیت بیشتری نسبت به سایر فصل ها داشت، خصوصاً افرادی که رطوبت زیادی در بدنشان است. پیاده روی در آفتاب خوب است.
- این فصل برای برای حجامت و فصد مناسب نیست، البته غیر از موارد ضروری و اورژانسی، با تشخیص طبیب. پس در شرایط معمول از فصد، حجامت، قی یا استفراغ و اسهال قوی در این فصل پرهیز کنید.
- در این فصل، غذا باید معتدل و غلیظ باشد، مثل حلیم، کله پاچه، آبگوشت و انواع کباب با گوشت گوسفند، کبک، گنجشک، جوجه کبوتر ، بلدرچین، گوسفند و… در این فصل به دلیل بسته شدن منافذ و روزنه‌های پوست حرارت غریزی در داخل بدن جمع شده و باعث قوی‌تر شده قوه هاضمه می‌شود.
- در فصل‌های سرد به ویژه زمستان، استفاده از غذاهای گرمی‌بخش مانند ارده کنجد، عسل، گردو، بادام، انجیر و فندق توصیه می‌گردد.
- در صورت احساس درد در ناحیه مفاصل به ویژه در افراد چاق و بلغمی مزاج موضع درد با روغن بادام تلخ روغن‌مالی و ماساژ داده و سپس محل با پنبه و پارچه‌ای نخی آن را بپوشانید.
- با توجه به اینکه بیشتر میوه‌ها در تمام فصول سال موجود هستند، در این فصل از میوه‌های سرد و تر و غیرفصلی استفاده نکنید مصرف آنها را به حداقل برسانید، مانند خیار، هندوانه، گوجه و…
بیماری‌های فصل زمستان
- بیماری هایی که در زمستان بیشتر رایج هستند، زکام، آبریزش بینی، نزله و سرفه است، که بیشتر به خاطر تولید بیشتر بلغم هست. امروزه به مجموع اینها سرماخوردگی گفته می‌شود.
- خوردن غذاهای نامناسب فصل زمستان (مثل غذاهای سرد و تر) سبب تولید بخارات غلیظ می‌شوند و از طرف دیگر بسته شدن منافذ و روزنه‌های سر و بدن در فصل سرد، سبب می‌شود این بخارات غلیظ به سمت سر حرکت کرده و با وجود هوای سرد منعقد شوند و به هر عضوی که ضعیف‌تر باشد ریزش کنند، مثل (ریه، حلق، دندان، چشم، گوش، معده و…) که باعث بروز بیماری‌های مختلف در این اعضا می‌شوند.
- این فصل برای افرادی که دارای طبیعت سرد و تر هستند، یا کسانی که به واسطه بیماری و داروهای شیمیایی خاص و یا کهولت سن، این طبع بر آنها غلبه پیدا کرده، مناسب نیست و باید بیشتر تدابیر این فصل را رعایت نمایند، خصوصا در پوشیدن لباس و خوراک دقت بیشتری داشته باشند.
