آیا سویا خوراکی است؟

سوال عجیبی به نظر می رسد. مگر سویا خوراکی پرفایده نیست؟ با این حجم تبلیغات تولید کنندگان روغن، مگر می شود خوردن آن مضر باشد؟

سویا چیست؟

• لوبیای روغنی با نام علمی Glycine max گیاهی است از تیره نخود (لگومینوز) که به صورت بوته‌ای استوار و با شاخ برگ زیاد رشد می‌کند.
• روغن آن در صنعت به عنوان سوخت و یا در صنایع عطر، لاستیک سازی، چسب، جوهر، مصنوعات پلیمری و در تهیه رنگ‌های روغنی استفاده می‌شود.

مصارف خوراکی

در حال حاضر دانه های این گیاه در جهان به 2 شکل مورد استفاده خوراکی قرار می گیرد:

1. استفاده از لوبیای سویا به طور مستقیم به عنوان غذای انسان و یا دام

• معمولا در آسیا به ویژه چین، ژاپن و اندونزی، به صورت دانه کامل و یا دانه کامل به صورت فرآوری شده به عنوان یک ماده غذایی با پروتئین بالا در برخی غذاها استفاده می‌شود.

2. استفاده از روغن سویا و کنجاله آن

• بیشتر دانه های تولید شده در دنیا وارد کارخانه ­های روغن کشی می شوند. 80  درصد از لوبیا به کنجاله، 18 درصد به روغن و 2 درصد به ضایعات تبدیل می­‌شود. این در حالی است که میزان روغن در دانه کنجد بالای 40 درصد است. شاید توجه به بزرگترین صادرکنندگان سویا و مضرات خاص روغن آن این معما را حل کند!
• رایج ترین روش تهیه روغن از این گیاه، استفاده از گاز هگزان (Hexane Gas) به عنوان حلال است. (انشاءالله درمورد مضرات حلال هگزان در آینده صحبت خواهیم کرد).
• عموم مردم به غلط و البته بر اثر تبلیغات نادرست، بر این باور هستند که چون دانه‌ سویا حاوی پروتئین بسیاری است، مصرف روغن آن نیز برای پخت و پز مفید است. در صورتی که این روغن حاوی اسید لینولئیک بسیار بالایی است. و به همین دلیل نمی‌توان به آن حرارت بالایی داد یا برای تهیه‌ روغن سرخ کردنی استفاده کرد. این در حالی است که این روغن ۶۰ درصد روغن مصرفی را در صنعت غذایی به خود اختصاص داده است.
• طبق تحقیقات محققان دانشگاه کالیفرنیا، در حالی که روغن اصلاح شده به لحاظ ژنتیکی -تراریخته- (GM) در مقایسه با روغن سویا عادی، کمتر موجب چاقی و ایجاد مقاومت انسولین می شود! اما مشابه روغن سویای معمولی برای کبد مضراست و تاثیرات سوئی بر دیابت و کبد چرب دارد. البته باید مضرات و عوارض محصولات تراریخته را هم در نظر داشته باشیم.
• مصرف این روغن از سال ۱۹۳۰ در ایالات متحده آمریکا رواج یافت. ولی در سال ۱۹۷۰ با توجه به شناسایی مضرات آن در ناباروری مردم از سبد مصرفی مردم امریکا حذف شد. هم اکنون روغن سویا به علت مقرون به صرفه بودن یکی از پرتولیدترین روغن‌های گیاهی در کل دنیا می‌باشد. جالب است که با توجه به عدم مصرف آن در امریکا، روغن سویا بطور عمده یکی از بهترین محصولات صادراتی امریکا می‌باشد.

بیشتر بخوانیم : روغن سویا مصرف نکنید!؟